Αλευρώδεις
Οι αλευρώδεις αποτελούν σοβαρή απειλή για τις καλλιέργειες, προκαλώντας ζημιές και διαδίδοντας ιούς. Η αντιμετώπισή τους απαιτεί ολοκληρωμένες στρατηγικές και σύγχρονες τεχνολογίες για την έγκαιρη πρόληψη και έλεγχο.
Εισαγωγή
Οι αλευρώδεις είναι έντομα που ανήκουν στην τάξη των ημιπτέρων και προκαλούν σημαντικές ζημιές σε καλλιεργούμενα είδη φυτών.
Τα έντομα αυτά έχουν στοματικά μόρια νύσσοντος φυτικών ιστών μυζητικού τύπου, με ικανότητα διάτρησης της επιδερμίδας και απομύζησης χυμών από τα κύτταρα του φλοιώματος του φυτού (αγωγοί μέσω των οποίων κυκλοφορούν τα προϊόντα της φωτοσύνθεσης).
Οι αλευρώδεις έχουν έξι βιολογικά στάδια (αυγό, προνύμφες πρώτου, δεύτερου, τρίτου και τέταρτου σταδίου, και τέλειο έντομο).
Οι προνύμφες είναι σχεδόν ακίνητες και μεγαλώνοντας σε μέγεθος κατά την ανάπτυξή τους, αλλάζουν εξωσκελετό από στάδιο σε στάδιο μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται έκδυση.
Το τέλειο έντομο, που είναι η πτερωτή μορφή με ικανότητα αναπαραγωγής, έχει διάρκεια ζωής, ανάλογα με το είδος, από μερικές μέρες έως ένα μήνα.
Ο βιολογικός κύκλος επηρεάζεται σημαντικά από τις περιβαλλοντολογικές συνθήκες (κυρίως θερμοκρασία) και διαρκεί κατά προσέγγιση (ανάλογα με το είδος) από έναν έως δύο μήνες.
Το χαρακτηριστικό των αλευρωδών είναι η παραγωγή μελιτωμάτων (κυρίως από τις προνύμφες), δηλαδή έκκριση κολλοειδών ουσιών όπου αναπτύσσονται ορισμένα είδη μυκήτων (π.χ. Capnodium spp, Cladosporium spp, Antennariella spp) που είναι γνωστοί σαν μύκητες (ή σύμπλεγμα) της καπνιάς.
Τα προβλήματα που προκαλούνται στις καλλιέργειες εξαρτώνται από το είδος του αλευρώδους και την προσβεβλημένη καλλιέργεια.
Τα κυριότερα είναι η εξασθένηση των φυτών λόγω απομύζησης οργανικών κυρίως στοιχείων που παράγονται κατά τη φωτοσύνθεση, και λόγω μείωσης της φωτοσυνθετικής ικανότητας από την παρουσία των μυκήτων της καπνιάς.
Επιπλέον, αρκετά είδη αλευρωδών είναι σημαντικοί φορείς ιών οι οποίοι προκαλούν ξεχωριστές ασθένειες σε διάφορες καλλιέργειες.
Γιατί υπάρχει έξαρση προβλημάτων από αλευρώδεις
Ανάμεσα στους σημαντικούς παράγοντες που συντελούν στην έξαρση προβλημάτων που προκαλούνται από αλευρώδεις συμπεριλαμβάνονται η αλόγιστη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων ευρείας δράσης, τα οποία συντελούν τόσο στην δημιουργία ανθεκτικών μορφών των εντόμων όσο και στην διαταραχή της οικολογικής ισορροπίας μέσω επηρεασμού βιολογικών παραγόντων ελέγχου (π.χ. ωφέλιμα έντομα, εντομοπαθογόνους μύκητες κ.α.).
Σημαντικοί παράγοντες μπορεί να θεωρηθούν και οι αλλαγές στις περιβαλλοντολογικές συνθήκες (αύξηση μέσης θερμοκρασίας, ήπιοι χειμώνες κ.λπ.) όπως και οι διάφορες διεργασίες που ευνοούν την διευκόλυνση εισόδου νέων ειδών σε αμόλυντες περιοχές.
Οι αλευρώδεις των εσπεριδοειδών
Στην χώρα μας τρία είδη αλευρωδών προκάλεσαν ή προκαλούν τις τελευταίες δεκαετίες σημαντικά οικονομικά προβλήματα στα εσπεριδοειδή.
Το είδος Aleurothrixus floccosus (εριώδης αλευρώδης) προκάλεσε σημαντικότατες καταστροφές σχεδόν σε όλες τις περιοχές που καλλιεργούνται εσπεριδοειδή στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Το πρόβλημα ελέγχθηκε με την σταδιακή αλλά συστηματική εξαπόλυση του φυσικού εχθρού Cales noacki από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο. Ένα είδος του γένους Aleurothrixus, το A. trachoides που προσβάλλει σολανώδη φυτά, είναι φορέας του ιού Duranta leaf curl virus (DLCV) που προσβάλλει τομάτα, πιπεριά και πατάτα.
Το είδος Aleurocanthus spiniferus (ακανθωτός αλευρώδης) εισέβαλε στα μέσα της περασμένης δεκαετίας στους πορτοκαλεώνες της Ηπείρου προκαλώντας σοβαρότατα προβλήματα, με υποβάθμιση της παραγωγής λόγω κάλυψης των καρπών με μύκητες της καπνιάς. Έκτοτε το έντομο εξαπλώθηκε στην Αιτωλοακαρνανία και τα τελευταία δύο χρόνια εντοπίστηκε στις περιοχές Αχαΐας και Αργολίδας με σταθερό ρυθμό εξάπλωσης.
Το είδος Dialeurodes citri είναι γνωστό ως διαλευρώδης των εσπεριδοειδών και εξαπλώθηκε στις αρχές της περασμένης δεκαετίας στην περιοχή Ιάρδανου της Π. Ε. Ηλείας προσβάλλοντας πάνω από 10.000 στρέμματα εσπεριδοειδών.
Το έντομο προκαλεί εξασθένιση των δένδρων και δραματική μείωση της ποιότητας και της εμπορικής αξίας των καρπών λόγω επικάλυψής τους με μύκητες της καπνιάς.
Τα προϊόντα αυτά είτε αποσύρονται είτε διατίθενται για χυμοποίηση σε υποτυπώδεις τιμές.
Τα τελευταία χρόνια το είδος αυτό αποδείχθηκε φορέας του ιού Citrus yellow vein clearing virus που προκαλεί την ασθένεια των κίτρινων νεύρων των εσπεριδοειδών, μια διεθνώς αναδυόμενη ασθένεια με σημαντικότατες επιπτώσεις στην παραγωγή.
Για τον έλεγχο του προβλήματος, το εργαστήριο Ιολογίας του τμήματος φυτοπροστασίας Πάτρας ανέλαβε δράσεις σε συνεργασία με την αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και στη συνέχεια υποβλήθηκε και εγκρίθηκε τεχνικό δελτίο στα πλαίσια του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ υπομ. 16.1, 16.2) μέσω των οποίων επιτεύχθηκε ο έλεγχος του προβλήματος.
Στην ενημέρωση που ακολουθεί περιγράφονται συνοπτικά το πρόβλημα και οι κύριες προσεγγίσεις για την επίλυσή του μέσα από τις δράσεις του προγράμματος.
Νέα
Δημοσιεύσεις και άρθρα που καλύπτουν διάφορες πτυχές, από την καλλιέργεια μέχρι τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσετε.
Μείνετε συντονισμένοι.
Επιχειρησιακή Ομάδα
Η επιχειρησιακή ομάδα που θα αναλάβει να διαχειριστεί την επίτευξη του στόχου του επιχειρησιακού σχεδίου αποτελείται από
το εργαστήριο Ιολογίας του τμήματος φυτοπροστασίας Πάτρας του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, την Εταιρία BERRYPLASMA WORLD Ε.Ε., το Πανεπιστήμιο Πατρών – Τμήμα Φαρμακευτικής – Εργαστήριο Φαρμακογονιδιωματικής και Εξατομικευμένης Θεραπείας, και μεμονωμένους αμπελοκαλλιεργητές.
